Şanar Yurdatapan, 1974 yılının Eylül ayında, Yılmaz Güney'den bir teklif alır. Yılmaz Güney, o sıralarda çekeceği ya da çekmekte olduğu 'Arkadaş' filminin müziğini yapmasını istemiştir Şanar Yurdatapan'dan... Teklif kabul edilir, Şanar Yurdatapan müziği yapar ve Güney'e dinletir. Yılmaz Güney, ortaya çıkan şeyi o kadar sevmiştir ki, ‘Şu ana temaya bir de söz yazalım da plak olarak çıkartalım," der ve şarkıyı söylemesi için Melike Demirağ ismini ortaya atar...
Pakize Suda'ya ilk defa, 70'li yılların başında, yazlık bir gazinoda denk geldim. Çok emin değilim, Ataköy ya da Yeşilköy'de... O zamanlar öyleydi; yaz geldiğinde Ataköy ve Yeşilköy civarındaki yazlık gazinolar ve sinemalar hareketlenir, her gün epeyce sanatçıyı bir arada seyretme imkânımız olurdu. Hem de ne kadar ucuz bir fiyata. Cem Karaca'dan Nazan Şoray'a, Timur Selçuk'tan Gökben'e kadar herkes. Bu gecelerden birinde Pakize Suda sahnedeydi. O zamanlar herkesin yaptığı gibi, Ajda Pekkan şarkıları vardı repertuarında. 'Görürsün Sana Neler Edeceğim' adlı şarkıyı bangır bangır söylüyor, 'Seveceğim, Gezeceğim' diyor ve fazladan hiçbir şey yapmıyor olmasına rağmen, gerçekten söylediğini mutlaka yapacağına inandırıyordu bizi. O günden sonra, Pakize Suda'nın koyu bir hayranı oldum.
"Işıkları karartılmış salonda dans edenler yerlerine oturmuşlardı. Kahkahalar sigara dumanlarına karışıyordu. Pistin kenarındaki piyanonun başına genç bir adam geçti. Parmakları bir müddet tuşlar üzerinde dolaştı. Sonra genç ve güzel bir kadını mikrofona davet etti. 'Şimdi' dedi, 'size genç şantöz Gönül Turgut'u takdim ediyoruz.' Salon önce alkışlara boğuldu. Az sonra alkışlar ve konuşmalar kesildi. Mikrofonda romantik bir parçanın sözleri, orkestranın eşliğinde yayılıyordu..." 1962 tarihli Ses dergisinin bir sayısı, Gönül Turgut'u böyle başlayan bir yazı ile okurlarına tanıtmış. Türkçe pop henüz başlamamış bile. Fecri Ebcioğlu daha sonra bir çığır açacak olan 'Bak Bir Varmış Bir Yokmuş'u henüz yazmamış.
Kolay ne demek, dünyanın en zor şeyi belki de 'iyi şarkıcı' olmak. Nilüfer 25, Hümeyra ise 28 yılın tecrübesini peşlerinde sürükleyerek söylüyorlar şarkılarını. Koltuklarının altında yılların görmüş geçirmişliği...Yoksa Nilüfer, 'Çok üşüyormuş öyle yazıyor son mektubunda' dediğinde, tüylerimiz neden diken diken olsun, neden bu kadar heyecanlanalım? Üstelik buna benzer imgeleri 'genç' şarkıcılarımız çoktan tüketip, çoktan ezip geçmişken. Hoş geldiniz kızlar; bu yaz sizin albümlerinizle daha çekilir olacak.
Bugūnkū konumuz Yasemin Kumral... Yine fakslar, e -mail'ler akacak bana: “Allah aşkına, Yasemin Kumral nereden aklınıza geldi?" diyen epeyce insan. Sanki ben her zaman böyle şeyler yazmazmışım gibi... Sanki ben de sizler gibi unutmuşum o muhteşem yılları... Geçen hafta gelen e-mail'in birinde "Yazdınız da hatırladık... Doğru, Serpil Örümcer diye biri vardı... Ne oldu sahiden o Bayan Bacak?" diyordu okurun biri...
Geçen yılki ‘Dünya Yalan Sōylüyor’ mucizesinin arkasındaki en büyük isim olan Tarkan Gōzūbüyük'ün prodüktörlüğünü yaptığı ‘Can Kırıkları’, (hem bizzat gitar da çalmış Gözübüyük'ün, hem de çok iyi bir başka gitarist olan Buket Doran'ın büyük katkısıyla) her zamankinden daha 'sert' gibi gözüküyor. Yalnızca en başta sorun yaratır gibi gözüken, albümün anlattıklarına nüfuz edebilmeyi bir parça zorlaştıran, geciktiren bu sertlik, albümün içine dalıp gidildiğinde de en önemli ‘itici’ güç haline geliyor.
Ne o dönem. ne daha sonra: hiç kimse bu tür kıyafetler giymedi. Ama Ayla Dikmen bu kıyafetler eşliğinde, kimi gün 'Aşk Defteri'ni açtı, kimi gün 'Bir-ki-üç' diye seyircilere öpücük gönderdi, kimi pazarlarsa 'Onu bunu bilmem kararlıyım, hiç yalvarma ben haklıyım' dedi kameramanın gözlerinin içine bakarak. Sonrası bu dünyaya erken bir veda, ancak sahafları gezip tozarak edinilebilecek 45'lik ve LP'Ler, bir de kötü kayıtlı bir toplama kaset. Tam bir kadir bilmezlik; yani çoğunlukla yaptığımız gibi; Ayla Dikmen'e neden daha farklı davranalım ki.
Türk popu ile yaşıt sanatçılarımızdan biri olan Özdemir Erdoğan, ilk 45'liklerini herkesten daha geç bir tarihte (1967 yılında) çıkarmış olmasına rağmen, bu piyasadaki diğer arkadaşları gibi çok çabuk "bu iş buraya kadar" demeyip günümüze kadar gelebilmiş ve sürekli olarak albüm yayımlamış ender isimlerden biri. Sanatçı, bu son firması ile, adim adım bütün geçmişini toparlayıp yayımladı. Çoğunlukla eski kayıtları kullandı, eski kayıtların bulunamadığı ya da kullanılamaz durumda olduğu durumlarda stüdyoya girip yeniden kaydetti.
Geçen yılın sonlarında saçma bir biçimde (Cihangir’deki evinde çıkan bir yangın sonucu) kaybettiğimiz Tuncay Akdoğan’ın, yaşamının son zamanlarında hazırlıklarına başladığı ve epeyce de yol aldığı albümü “Bir Nehir ki Ömrüm”, müzisyenin yakın dost ve tanıdıkları tarafından tamamlandı.
Kalan Müzik Belkıs Özener’in “Sahibinin Sesinden” albümünü yayınlayarak ciddi bir ayıbı ortadan kaldırdı ya da tamir etti. Evet çok geç oldu olmasına ya, bu memlekette bazen bu kadarı bile olmayabiliyor. Sinema ve popüler müziğin isimsiz kahramanı Belkıs Özener, iki yıl kadar önce “Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali” yetkilileri tarafından “Bilge Olgaç Başarı Ödülü” ile taltif edilmiş ve sanatçı yüzünü nihayet (başta diğer meslektaşlarına göre daha kadir kıymet bilir gibi gözüken Beyaz’ın show’u olmak üzere) ekranlardan geniş yığınlara gösterebilme imkanını bulmuştu. Şimdi de çok vefalı Hasan Saltık’ın firması Kalan, Nilüfer Saltık’ın önderliğinde bir ‘iade-i itibar’ harekatına girişerek Özener’in filmlerde seslendirdiği ve büyük bir kısmı (belki hepsi) plak olarak yayınlanmamış, filmlerde kala kalmış o mükemmel şarkılarını “Sahibinin Sesinden” adlı albümde topladı.
Gazeteci, yazar, DJ, sunucu... hiç fark etmez, Umay Umay’dan her söz açan, onun “marjinal” olduğu konusunda birleşir. Kolay bir tespit bu. Karşı karşıya oldukları kişiyi anlamamanın, kafalarında bir yere oturtamamanın şaşkınlığı ile, telaşla altı çizilen bir özelliktir bu. Öyle dendiğinde Umay Umay’ın herkese kısa yoldan ve bir seferde anlatılacağı / tanıtılacağı varsayılır. Üstelik anlamadıkları / anlam veremedikleri bu kişiyi / işi de bir çırpıda geride bırakmış olurlar. “Marjinal” sözcüğü, Umay Umay’ı anlatır anlatmasına ya, tek başına yeterli değildir.
Yaratıcı ve üretken Mercan Dede, DJ Arkın Allen kimliği ile yayınladığı “Füzyon Canavarı”nın üzerinden çok fazla geçmemişken, bu sefer asıl bilinen kimliği ile “Su”yu yayınladı. Müzisyenin “acemilikten çıraklığa geçiş” olarak kabul ettiği bu son albüm, hem bir önceki albüm “Nar”ın devamı gibi, hem de bambaşka sulardan dalgalar savurmakta.
Müzik dünyasındaki bir dolu kişinin çok güvendiği, “Bir albüm yapsa ortalığı dağıtır!” dediği Yeşim Vatan, herkes kendisinden artık ümidi kesmişken yayınladı ilk albümünü: “Beni Arayabilir misin”. 1988 yılından beri Barış Manço, Ajda Pekkan, Nükhet Duru, Aşkın Nur Yengi, Mustafa Sandal ve Yaşar başta olmak üzere çok sayıda isme vokal yapan bu gerçekten çok güzel sesli genç şarkıcı, yıllar önce “Ay Benim Aklım” adlı (çok versiyonlu) bir single yayınlamış ve bu ‘haberci single'ın ardından da bir albüm hazırlığına girişmişti.
Hayatının baharında, daha 34 yaşındayken kaybettiğimiz Kazım Koyuncu’nun kardeşi Niyazi Koyuncu “Muço Pa!” adlı ilk albümünü geçtiğimiz günlerde yayımladı. Kazım Koyuncu’yu kaybettiğimiz günden beri unut(a)madık. Bunda vakitsiz çekip gidişi de rol oynamaktaydı ama asıl sebep, mükemmel bir insan ve daha da mükemmel bir müzisyen oluşuydu. Biz hayranları, “Daha neler neler yapacak, daha ne şarkılar, ne albümler dinleyeceğiz ondan” der ya da düşünürken kaybedivermiştik onu. Eksikliğini, o gün bugündür kimseler giderebilmiş ya da kapatabilmiş değil. Çünkü o hakikaten bambaşkaydı.
Hikayeyi herkes biliyor ama yine de özetleyelim: Yunanlıların Feyyaz Kuruş ya da Altan Çetin’i diyebileceğimiz Phoebus (ya da Fivos)’a ait bir şarkıya, 90’lı dalganın önemli şarkıcılarından biri olan Sibel Alaş söz yazar ve seslendirmesi için Dilek Budak’a verir. “Aşka Yürek Gerek” haline gelmiş bu şarkı, başında Aykut Gürel’in olduğu İrem Records tarafından yayınlanan Dilek Budak’ın “Yine Vurdu Aşk” adlı ilk albümüne konur, albüm piyasaya verilir ve hikayemiz böyle başlar. Önceleri hiçbir şey olmaz.
Hakan Tuna; Barış Manço’nun yaptıklarını taklit ederek değil, “Barış Manço 2004 yılında neyi nasıl yapardı?” konusunda kafa patlatarak yaratmış müziğini. Müzisyenin, “Aslında rock dediğimiz çok da sulandırmaya gelmez” diye düşündüğü de belli gibi. Hem Londra’da Barış Manço şarkıları dinleyerek geçirilmiş çocukluğun izlerini müziğinize aktarmak isteyecek, hem saf bir rock yapmakta inat edecek hem de herkesten farklı ve çağdaş olacaksınız… Tam bir ‘ütopya’ gibi gözüküyor aslında. Ama Hakan Tuna, her nasıl yaptıysa başarmış bunu.
Aslına bakarsanız, George Dallaras’ ın ülkemizdeki macerası 90’ların başında başlıyor. Sanatçının en önemli albümlerinden biri olan “Mi Milas Kindinevi Ellas” adlı albümü ülkemizde “Mi Milas” adı ile Kent tarafından yayımlanmıştı. O dönemler, farklı olan her şeye büyük ilgi gösteren İstiklal Caddesi dükkanları bu albümü de epeyce sahiplenmiş ve yeri göğü inleterek çalıp durmuşlardı bütün şarkıları. Ama bu albüme olan ilgi bu kadarla kalmış ve George Dalaras’ ı tanıma fırsatını elbirliği ile kaçırmıştık. Bizim kaçırdığımızı, ülkenin en fazla “etek çekiştirip bacak kapatan” kızı Aylin Livaneli kaçırmamış ve bu albümün isim parçası olan “Mi Milas” ı, “as / az” gibi zeka eseri bir buluşla “Gül Biraz” olarak Türkçe söylemişti.
Yunan diva Haris Alexiou yeniden bizimle. Haziran ayının sonunda Bursa’da çıktı sahneye. 25 Temmuz Pazartesi günü de Most’un yaz konserleri dahilinde Açıkhava’da olacak. Tamamı 60’lı yıllara ait şarkılardan oluşan “Aranjman 2011” adlı albümünü henüz yayınlamış Candan Erçetin’in de konuk olacağı bu konser, “Best Of Haris Alexiou” olarak adlandırılmış. Bu nedenle, sanatçının en güzel, en popüler şarkılarını dinleyebileceğiz, büyük bir ihtimalle.
Çoğu kişi bilmez ama, Hüsnü Şenlendirici’nin önderliğindeki Laço Tayfa, bizi, bu toprakların renklerini yurt dışında en iyi temsil eden isimlerin başında gelmekte. Laço Tayfa’nın, dışarda “Çiftetelli” adıyla yayınlanan ilk albümleri “Bergama Gaydası”; hangi ülkeye giderseniz gidin karşınıza mutlaka çıkan bir albüm. Avrupa ya da Amerika; Virgin, HMV, Tower gibi büyük zincirler ya da daha ufak dükkanlar fark etmiyor; önünüze çıkan her “World Music” bölümünde bu albüm ile burun buruna geliyorsunuz.
Özbek sanatçı Yulduz Usmanova geçtiğimiz hafta birkaç günlüğüne İstanbul’ a geldi... Bir –iki ay önce çıkmış albümü “Dünya” , türlü çeşitli nedenlerden dolayı bir kenarda kalmıştı. Avrupa piyasası ile aynı anda bizde de - hem de Türkçe olarak yayımlanmış albüm ( ister deprem nedeniyle deyin ister Sony’nin isteksizliği, ister Usmanova’ nın memleketimizde bir türlü şeytanın bacağını kıramamışlığı deyin) hak ettiği ilginin bir bölümünü olsun görmemiş ve bir kenarda kalmıştı. Usmanova bu nedenle Istanbul’ daydı.
Yeni yıl, yeni vizyon, film festivali derken Nisan ayı bitti bile… Haftaya Mayıs! Dördü yerli, üçü yeniden vizyon görecek yapım olmak üzere toplam on üç filme ev sahipliği yapıyor 25 Nisan haftası… İstanbul dışında bulunduğumdan ötürü kimi filmler adına düzenlenen basın gösterimlerine katılamadığımdan, haftanın yeni filmlerine yapım notlarına değinerek yer vereceğim.
Çeyrek yüzyılı aşkın, başta pop olmak üzere müziğin tarihini tutan, radyo programları üreten, kitaplar, eleştiriler yazan, plaklar çalan Naim Dilmener bu uzun yürüyüşün Gazete Pazar ile Radikal adımlarında kaleme aldığı yazılarıyla, müzik serüvenimizden önemli ve değerli isimleri bizlerle paylaşıyor.
1930’ların başında Şikago’da suçlarla örülü dünyalarını bırakıp anavatanlarına, Mississippi’ye geri dönen ikizler ve burada açtıkları eğlence merkezi niteliğindeki kulübü vampirlerin basmasıyla yaşanan kaos... Özellikle Marvel evrenine dahil iki ‘Black Panther’ filminin yönetmeni olarak bilinen Ryan Coogler imzalı ‘Günahkârlar’ blues müziğin ön planda olduğu, siyahlara ilişkin sosyolojik bakışlara sahip etkileyici bir gerilim filmi. UĞUR VARDAN (HÜRRİYET/19.04.2025)
Gündemdekilere ve vitrindekilere aldırmadan upuzun sinema tarihinden cımbızla seçilen hoş filmler, insan kokan öyküler, gözden kaçanlar, ıskalananlar, pamuklara sarılması gereken mütevazı başyapıtlar ve diğerleri Hilal Çetinder’in kaleminden Film Makarası’nda…
Uzunca bir aradan sonra tekrar merhaba. Ülkenin gündemi düzenli yazılarımıza müsaade etmedi bir süredir. Yaşanan hukuksuzluklar, gençlerin başını çektiği protesto gösterileri, boykot vs. derken, ülkenin gündemi yoğunluklu olarak bunlarla ilgiliyken, sinema yazmak içimden gelmedi açıkçası. Yaşananları unutmadan ve gündemden düşürmeden, sinemaya yavaş yavaş geri dönelim. Gecikmeler olunca, geçtiğimiz Şubat ayındaki Berlin Film Festivali izlenimlerinin son bölümü de bu haftaya kadar sarkmış oldu. Ama bu filmler, ülkemize ancak uğramaya başladığı için, halen eski bir gündem değil diye düşünüyorum. O halde buyurun, Berlinale izlenimlerinin, son bölümüne.
Gülşen Kutlu'nun sunumuyla genç Türk halk müziği sanatçılarının performansı bugün 20.00'de TRT Müzik'te.
Yeni fotoğrafı görmek, müzikseverlerin beğenisinin ne kadar değiştiğini öğrenmek için yerli rockta ‘bütün zamanların en iyileri’ni sinemamuzik.com okurlarına ve müzik eleştirmenlerine sorduk. İlginç liste çıktı ortaya:
Her biri meslekte en az 20 yılı devirmiş müzik yazarlarımızın saptadığı yerli grupların ‘şeref tablosu’nda Moğollar, Bulutsuzluk Özlemi ile ‘orta yaş’a dayanmış akranlar mor ve ötesi ile Duman gözüküyor. Hemen enselerinde Kurtalan Ekspres ile Dervişan yer alıyor. Bir alt basamakta ise, az zamanda çok iş yapmış Hardal ve Mazhar Fuat Özkan bulunuyor. Aslında gözler Mazharlar’ı daha üstte arıyor da, ‘ticaret’in dozunu kaçırmak bazen böyle sonuçlara neden oluyor.
Sinemamuzik.com, bir çoğu Altın Portakal’da jürilik de yapmış sinema yazarlarına sordu: ‘Antalya Altın Portakallı en iyi film hangisi’?... Birinciler listesinde ‘kortej’e çıkan ve bütün zamanların Altın Portakal birincilerini değerlendiren 31 sinema yazarının katıldığı araştırmada, Zeki Ökten’in 1980 tarihli Sürü filmi 213 puan toplayarak birinciliği kazandı. Sürü’yü 204 puanla Muhsin Bey (Yavuz Turgul) ve 192 puanla Uzak (Nuri Bilge Ceylan) izledi.
Sinemamuzik.com sinema yazarlarına sordu: ‘İlk uzun filmini 21. yüzyılda çeken en iyi 10 yerli yönetmen kim?... 30 sinema yazarının katıldığı araştırmada bol ödüllü Emin Alper 195 puan toplayarak birinciliği kazandı. Alper’i 145 puanla Pelin Esmer ve 136 puanla Özcan Alper izledi. Emin Alper'i 27 sinema yazarı listesine alırken, Pelin Esmer’e 25, Özcan Alper’e 20 listede yer verildi. Bazı popüler isimler ön sıralarda yer alamadı.
İletişim yayınları etiketiyle satışa çıkan kitapta müzik yazarı, eleştirmen, programcı Murat Beşer, Türk müziğinin zarif sesi Nesrin Sipahi’nin yaşamı ve sanat serüvenini ayrıntılarıyla anlatıyor. Kitap, Yeşilköy’de başlayan çocukluğun, radyolardan plak kayıtlarına, turnelerden gazinolara uzanan başarı öyküsüne dönüşümü kadar Sipahi’nin bilinmeyen yönlerini de ortaya koyuyor. Nesrin Sipahi-Sahnelerin, Radyoların, Plakların Hanımefendisi aynı zamanda bir dönemin kültürel portresi.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu içeride:
Ünlü grupların kuruluş öyküleri, müzik serüvenleri yakından takip edilse de isimlerinin nasıl doğduğu ve koyulduğu pek bilinmez. Meraklısı için ilginç bir liste hazırladık:
Hemen her öğretmenin, okul müdürünün maratona benzettiği hayatın henüz başında biri Lezzet. Başka bir deyişle; böğürtlenli, limonlu, çilekli, çikolatalı, vişneli, karamelli, karadutlu dondurmalardan henüz tatmadı, sadece vanilyalının tadını biliyor. Onunla tanışmak için sayfaları çevirmen yeterli. Çelişki Bilmez Lezzet’in Geçmiş Zaman Maceraları Uğur Vardan’ın çocukluk anılarından yola çıkarak yazdığı öykülerden oluşuyor.
Popüler orkestralar ile grupların Türkiye serüvenini ‘Günlerin İçinden Canım’ / 100 Yıllık Türkiye Popüler Orkestralar ve Gruplar Tarihi (1923-2022) adlı internet sitesinde anlattım.