'YAZILARIM YAŞANTIMDAN DAHA ÖNEMLİ'

Geniş arşivi, biyografik yazıları ve arşiviyle Agah Özgüç’le birlikte Yeşilçam’ın tarihini tutmuş isimlerden Turhan Gürkan (d. 1926, Bafra/Samsun).

Mesleğe 1946’da Millet dergisinde başlıyor. Dergi adına iki yıl Anadolu’da dolaşıyor. Askerlikten sonra İstanbul Ekspres’te spor muhabirliği, arşiv memurluğu yapıyor.

Gazeteci olarak ‘sanat’ı takip etmeye ise Türk Sesi gazetesinde tiyatro yazılarıyla Bu arada Tanin gazetesi adına 11 ay Yassıada Duruşmaları’nı izliyor.

60’ların ilk yarısında Vatan’ın İstanbul büro şefliğini yapıyor ve gazetenin arka sayfasına her gün sanat haberleri koyuyor.

Sanatla haşır neşir olmaya öğrencilik yıllarında başlıyor, şiirler yazıyor. Erzurum Lisesi son sınıfında, arkadaşları Asım Bezirci ve Fethi Naci’yle duvar gazeteleri hazırlıyor…

1965 yılında Cumhuriyet’in yazı işleri müdürü İsmail Cem, gazete için aynı tip haberler üretmesini istiyor. Böylelikle Gürkan’ın ilk yazıları Cumhuriyet’te çıkıyor. Bu tarihten sonra sinema özel branşı haline geliyor.

Haber için film setlerine gidip gelirken, yönetmenlerden bilgi alarak, fotoğraf toplayarak, eski filmlerle ilgili malzemelerin peşinden koşacak geniş bir arşiv hazırlıyor.

Cumhuriyet’le birlikte uzun yıllar Başkent, Pazar dergisi, Günaydın ve Hürriyet’te imzalı-imzasız yazıları yayınlanıyor. Cumhuriyet’te bir dönem yazılarına Özgür Dicleli imzası atılıyor.

Gürkan’a, 1974’te Basın Şeref Kartı sunuluyor.

1984’te Günaydın’dan emekli oluyor ve diğer mecralarda kalem oynatmaya devam ediyor. 90’larda Cumhuriyet’in televizyon sayfası için günün yerli filmlerini okuyucuya tanıtıyor.

İki kitap yazıyor; biri Atatürk’ün Uşağı İdim (1974-Cemal Granda’nın Anıları), diğeri Dünya Basınında Yılmaz Güney (1976).

Aynı dönemde, sinemaseverler için benzersiz bir başvuru kaynağı olacak Sinema Ansiklopedisi’nin Atilla Dorsay’la birlikte hazırlıyor. Gösteri Dergisi’nin fasiküller halinde çıkardığı bu ansiklopedi en önemli ve değerli başvuru kaynaklarından biri hâlâ.

Turkan Gürkan, başka ‘Cumhuriyetçiler’ olmak üzere uzun süre basının bilgi deposu oluyor. Türk sinemasıyla ilgili ne zaman ayrıntılı bilgi, ayrıntı gerekse, herkes ona telefon ediyor.

Kitaplarla, gazete kupürleriyle, fotoğraflarla, belgelerle dolu çalışma odasına giriyor; günü gününe not aldığı defterlerini açıyor ve 10 bilgisayara değişmeyeceğini söylediği daktilosunda Yeşilçam tarihini bir kez daha satırlara döküyor, yaşatıyor adeta.

Kendini anlatmayı, söyleşiyi sevmiyor. Yazılarının yaşantısından daha önemli olduğunu söylüyor.

Lütfü Akat, Yılmaz Güney, Metin Erksan, Atıf Yılmaz’ı diğerlerinden öne koyuyor.

Emek ödülleriyle dolu yaşamına 20 Mart 2001 tarihinde veda ediyor…

CUMHUR CANBAZOĞLU