USTALARIN USTASI COMPAY SEGUNDO

Wim Wenders’in Buena Vista Social Club belgesel filminde Kübalı emektarları dünyaya tanıtana dek tam bir sokak şarkıcısı ve müzik işçisiydi Compay Segundo (Asıl adı Maximo Francisco Repilado Munoz). Uzun yıllar puro işinde çalıştıktan sonra müziği seçmiş, orada burada kazandığı birkaç kuruşla ailesini geçindirmeye çabalamış ve uzun yıllar Havana’nın renkli lokali Buena Vista Social Club’de arkadaşlarıyla bir araya gelip müzik yapmıştı…

Batı için Compay Segundo’nun doğum günü 16 Eylül 1997’ydi. Bu tarihte piyasaya çıkan albüm ile Wenders’in filmi, Kübalı yaşlı müzisyenlerden oluşan grubu kısa sürede müzik listelerinin zirvesine taşımıştı. O günden sonra Segundo Batı pazarı için dört solo albüm yayımladı (Son albüm Duets). Uluslararası müzik şirketiyle yaptığı bol sıfırlı anlaşma sonucu, Segundo yaşamının geri kalan bölümünü refah içinde geçirebilecekti.

Lo mejor de la Vida, Calle Salud, Las Flores de la Vida ve Duets isimli albümlerinin yardımıyla uluslararası turnelere çıkmış, hayran kitlesini genişletmişti. Son albümünde Cesaria Evora, Eliades Ochoa, Khaled, Lou Bega, Charles Aznavour gibi isimlerle düet yapmış Kübalı usta. Müzikal birikimi çok çok derin değildi ama, sempatik hareketleri, sıcaklığı, seyirciye geçen heyecanı ve iyimserliğiyle o yılların en büyük şovmenlerinden biriydi sahnede Segundo. Son turnesinde, daha yapacak çok işi olduğunu, bunları uzun bir liste halinde yazdığını, ilk sıraya da çocuk yapmayı koyduğunu açıklamıştı basına…

Segundo’nun asıl adı Francisco Repilado Munoz’du; 18 Kasım 1907’de Küba’nın doğusuna düşen Siboney’de doğmuştu. İlk hocası büyük ağabeyiydi. Sonra Sindo Garay’la tanıştı ve onun yardımıyla bir grupta klarinet çalmaya başladı. Grupla birlikte yarışma kazanınca talihi döndü. Radyoda programlara çıktı, önemli lokallerde iş buldu ve klarnetten gitara geçti. Yedi telli ‘armonico’ adlı çalgıyı üretti ve ölümüne dek hep onu kullandı. 

Bir çok grupta çaldı bir çok grup kurdu. Ancak müzikten yeterli para kazanamadığından puro fabrikası işçiliğini 17 yıl sürdürdü. Geceleri, tatil günleri, fırsat bulduğu her an müzik yaparak daha fazla kazanabilmek için sürekli çaldı, durdu.

Önce müzikolog Danilo Grozko’nun dikkatini çekti ve onunla Washington- Smithsonian Institute’e gidip çaldı.1994’de ilk kez ülkesinin dışında bir festivalde çalmak için Seviglia’ya gitti. 1996’da ilk albümü Anthology’i yayımladı ve ardından Buena Vista Social Club mucizesine dahil oldu...

Chan Chan yorumuyla milyonların sevgilisi haline gelen Segundo bir söyleşide şunları anlatmıştı: ‘Er ya da geç, talih her insana bir şekilde güler. Onu beklemeyi bilmek gerekir. İşte karşınızda bir örnek duruyor. Bana Doksan yaşında vurdu ama, ne yapalım, hiç yoktan iyidir’… 

Segundo ilerlemiş yaşına karşın sahnede iki saate yakın kalıyor, hiç dinlenmeden birçok şarkıyı çalıp, söylüyordu. Uluslararası İstanbul Caz Festivali’nin kapanış konserinde sahnede sürekli dans etmiş, yaşama bağlılığıyla, esprileriyle müzikseverleri kendine hayran bırakmıştı. İstanbul’da da ünlü purosunu ağzından düşürmemiş, konser sonrası gece yarısı kuzu eti yemek istemiş ve o saatte kasap açtırmıştı...

Ustaların ustası Compay Segundo böbrek yetmezliği nedeniyle 95 yaşında yaşama veda etti.  Birkaç gün önce Buena Vistacılar 2003 konserlerinin yapılamayacağını açıklamışlar ve Segundo’nun hastahane yerine Havana’daki evinde tedavi görmeyi tercih ettiğini duyurmuşlardı.

CUMHUR CANBAZOĞLU