KAZABLANKA SEKSEN YAŞINDA

Oscarları dağıtan Amerikan Film Akademisi’ne göre bütün zamanların en iyi aşk filmi (2002’de karar vermişler) seçilen Kazablanka bugün tam seksen yaşında.

26 Kasım 1942'de New York’ta ilk kez sinemada gösterilen Kazablanka (yön: Michael Curtiz) Humphrey Bogart, Ingrid Bergman, Claude Rains, Paul Henreid'in başrolleriyle daha ilk günden manşetlere yerleşmiş ve ününe ün katarak ‘kült’leşmişti…

Öykünün ana kahramanları 2. Dünya Savaşı sırasında Hitler’den kaçıp Fas’ın Kazablanka kentinde toplanan bir grup Avrupalı. Rick Blaine, Kazablanka’nın en popüler barını işletiyor. Blaine’in eski sevgilisi Ilsa Lund (Bergman) Nazi karşıtı direniş lideri olan kocası Victor Laszlo’yla (Henried) güvenli bir yere gitmesine yardım etmesi için Rick’in kapısını çalıyor….

Murray Burnett ile Joan Alison'ın Everybody Comed to Rick’s adlı tiyatro oyunundan sinemaya taşınan Kazablanka’dan ilginç notlar:

Kazablanka'da 34 farklı milletten aktör rol alıyor. Bunlar arasında Nazilerin tehdidiyle ülkelerinden kaçmak zorunda kalanlar da var: Paul Henried, Conrad Veidt, Alman Curt Bois ve Macar oyuncular Peter Lorre ile S.Z. Sakall.

 Kazablanka, 1943 Oscarları’nda sekiz adaylık elde etti ve En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Senaryo dallarında heykelcik kazandı. Tören sırasında bir şeyler ters gitti. En İyi Film ödülü açıklandığında, filmin yapımcılığını üstlenmiş Hal B. Wallis heykelciği almak için ayağa kalktı, ancak filme para yatıran şirketin sahibi Jack L. Warner daha hızlıydı ve ondan önce sahneye çıktı. Koltuğundan doğrulan Wallis’i Warner şirketinin diğer çalışanları ceketinden çekip yerine oturtmuştu. Kısa bir süre sonra Wallis, bağımsız yapımcı olarak kariyerine devam etmek amacıyla Warner Bros.'tan ayrıldı.

Savaş sonrasında Avrupa’ya ulaşan filmle ilgili birçok ülkede birçok sahne sansürlendi. Örneğin İtalya’da Rick Blaine'in İtalya ile sömürge savaşı veren Etiyopyalı isyancılar için silah kaçırdığı sahneler kesildi.

 Gazeteci Chuck Ross, 1982'de Kazablanka ile ilgili bir deneme yaptı ve Hollywood'daki 217 şirkete Kazablanka’nın senaryosunu Everybody Comed to Rick’s adıyla göndererek satmayı teklif etti. Yalnız 33 şirket Kazablanka’nın konusunu tanıdı; dört tanesi hemen satın almayı teklif etti, bazıları da diyalogları zayıf, olay örgüsünü vasat bularak reddetti.

CUMHUR CANBAZOĞLU