İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTE TELEVİZYONU

Televizyonun icat yeri ABD; ardından da Avrupa’ya sıçrıyor teknoloji. Türkiye’de evlere misafir olması 70’leri bulsa da, işin deneme macerası 1950’lerin ilk yarısında başlıyor.

İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi Yüksek Frekans Kürsüsü'nden profesör Mustafa Santur, 16 Temmuz 1951’de dekanlığa mektup yazıyor ve üniversite bünyesinde televizyon altyapısını oluşturabilmek için 36 bin TL. ödenek talep ediyor.

Olumlu yanıt veriliyor ve doçent Adnan Ataman Hollanda’ya giderek Philips’ten cihazları teslim alıyor.

Perşembe Pazarı’nda yaptırılan verici anten Taşkışla binasının çatısına monte ediliyor…

Tam bir yıl sonra 9 Temmuz 1953’te deneme yayınına geçiliyor. Kore’de savaşmış Türk birlikleriyle ilgili film gösteriliyor; gazeteci Burhan Felek de konuşma yapıyor.

Kimsede televizyon yok tabii; birkaç mağazanın vitrinine konulmuş TV cihazından zayıf sinyalli yayını izleyebilen İstanbullular çok heyecanlanıyor. Kayıtlara göre, o tarihte İstanbul’da 10 adet televizyon bulunuyor.

İstanbul Teknik Üniversite Televizyonu Cuma akşamları bir saat yayına başlıyor. Daha sonra yayın günü Perşembeye çekiliyor…

Radyo Haftası Dergisi, Şubat 1954’te Teknik Üniversite yayınının kentin nerelerinde seyredilebileceğini sıralıyor:

• İTÜ Gümüşsuyu binası 501 No’lu anfi
• Beyoğlu İstiklal Caddesi Mıhçıoğlu mağazası
• İstiklal Caddesi Lale Sineması karşısındaki Osman Güzel mağazası
• Pangaltı Radyo Şara müessesesi
• Harbiye Orduevi karşısında Mende radyo mağazası
• Çarşıkapı Takfor Güleryüz radyo mağazası
• Sirkeci Muradiye Caddesi Herses ticarethanesi
• Beşiktaş Halim Mengen radyo mağazası
• Galata Abdullah Güzelbey ticarethanesi.

 

Radyo Alemi Dergisi’nin 28 Mayıs 1953 tarihli sayısında Zeki Tükel ilk televizyon çekiminde neler yaşadığını şöyle aktarıyor:

‘Stüdyoya girerken ne gibi makinelerle karşılaşacağımızı hiç tahmin edemiyorduk. Teknik Üniversite’nin Taksim’deki yeni binasının en üst katına çıktık. Kırmızı yanan bir kapının önünde durduk. Birkaç saniye sonra sessizce içeri süzüldük.

Televizyon deneme yayınının spikerliğini yapan genç, benim arkadaşım olduğundan burada da samimiyeti dilsiz lisanıyla kolayca kurduk. Çünkü televizyon deneme tecrübesi devam ediyordu. Saat 18’de başlayan bu deneme tecrübesinde evvela aktüalite film gösteriliyordu.

Ayten Alpman ve arkadaşları tam 18’de söz vermişler; hala meydanda yoktular…

Saat 18.10’da bizim içeriye girdiğimiz gibi yine sessizce ayaklarının ucuna basa basa Ayten, İlham ve Zeki Akartürk girdiler. Hemen, bir fotoğrafhane stüdyosunu andıran dört köşe, normal bir oda büyüklüğündeki yerde yerlerini aldılar. Üzerlerine kuvvetli ışık ta tutulmuştu. Aktüalite film gösterisi saat 18.15’te sona eriyordu. 18.15’te de Türkiye’de ilk defa olarak, üç caz sanatkarı televizyonda gözükeceklerdi.

Hepimizde ne de olsa bir heyecan vardı. Saat 18.14… Aktüalite film sona eriyor, erdi…

Televizyonlu radyo stüdyo içinde de vardı. Birkaç saniye sonra Ayten Alpman ve arkadaşlarının neşriyatı başlayacaktı. İşin güzel tarafı onlar okurken kendilerini de göreceklerdi. İşte spiker anonsunu yaptı…’

CUMHUR CANBAZOĞLU