'ÇÖZ DE AL MUSTAFALİ'

Denizli türkülerini mizahla yoğurarak siyah beyaz TRT ekranında Türkiye’nin sevgilisi haline gelen Özay Gönlüm’ün ölümünün bugün 24. seneidevriyesi.

1940 Erzincan doğumlu olmasına rağmen baba tarafından Denizlili Özay Gönlüm. Asker babasının görevi nedeniyle bulundukları Erzincan’da kütüğe alınıyor ve çocukluğunu Ege Bölgesi’nde geçiriyor.

Lise sıralarında bağlamasıyla dikkat çekiyor; 16 yaşında Muzaffer Sarısözen'le tanışıp Ankara Radyosu’ndaki Yurttan Sesler’e giriyor.

1966'da Ankara Radyosu'na kadrolu olarak alınıyor.

Ege türkülerini, yöresel figürleri Denizli ağzıyla yorumlayarak, konuşarak, fıkralar anlatarak ünlenen Gönlüm, o dönemin tek kanalı TRT’de sık sık görünerek büyük hayran kitlesi kazanıyor.

Radyo ve TV'de yayınlanan Nineden Mektuplar tiplemesi çok seviliyor; Çöz de Al Mustafali türküsü adeta hit oluyor.

Vikipediye göre başta Denizli ve Kütahya yöreleri gelmek üzere Denizli, Kütahya, Muğla, Aydın, İzmir, Manisa, Balıkesir, Bursa, Afyon, Burdur, Isparta yörelerinden 3400'den fazla türkü derliyor.

Yeşilçam filminde de oynayan Özay Gönlüm, TRT aracılığıyla Türkiye’yi cura, bağlama ve çöğürü birbirine bağlı teknelerde bir araya getirdiği Yaren’le (Cafer Açın’ın eseri) tanıştırıyor. Sahnede tek kişilik topluluk oluyor adeta.

Solunum sorunu çekmeye başlıyor ve uzun süre tedavi görmesine rağmen 1 Mart 2000'de yaşamını yitiriyor.

Denizli’ye heykeli dikiliyor.

 

ÇÖZ DE AL MUSTAFALİ’NİN HİKAYESİ

Köydeki eğlencede çoban Mustafali’nin karısı Ayşe kına gecesinde tam oynamak için ortalığa çıktığında sazlar susuyor ve Ayşe çok üzülüyor. Ertesi sabah Mustafali köylüye o gün sürüleri otlatmaya götürmek için şartının olduğunu söylüyor.

Özay Gönlüm’ün ünlü ninesi de torununa mektupta olayı şöyle anlatıyor:

Ey benim canıgönülden kursağımın incisi, gözümün zencisi, gıymatlım, çılbağım, bağrıyanığım, yetimim, elimin asası, gönlümün tasası, evlerin yakışığı, gızların aşığı, çorbamın kaşığı bidanem yavrum benim.

Nasılsın bakem, eyimisin len?

Eyi olman için dağları taşları, kurtları kuşları, her şeyleri yaratanıma dua edip oturuyorum gari.

Sen de benden, gözü yolda, bağrı yufka, ninenden sorarsan, şükürler ırabbime iyiyim. Sen yavrımdan başka heç bi tasam yok, anlat, köyün içinde ne kadar havadisler varsa hepiciğini yazın diyon.

Bizim köyün çobanı Mustafali aben var ya, malları güdevemeyo gari. Zebebi de, geçenlerde Iraz gızın kına gecesinde karılar toplandık, çengiler çalgılar başladılar ünleşmeye, tüm garılar oynadılar gari. Tam Mustafali’nin abeyinin garısı Ayşe’ye gelmişti sıra, oyneycem diye kalkıvediydi, çengiler de çalgılar da susuvemedi mi len, karıcağız ortalıkta sinek gibi kalı kaldı.

Sona ağlaya ağlaya eve gelmiş gari, ‘biz çoban karısı olduysak, insan değil miyiz’diye. Mustafali abeyin de ‘gız karı ne ağleyon demiş, o da anlatıvermiş.

Bi yol baktıydık ertesi gün, Mustafali abeyin malları güdüvemeycem gari demiş.

E köyün büyükleri hep Mustafali abeyinin ayağına geldiler. Eee ne etcen yavrım, şimdiye kadar hep Mustafali abeyin onların ayağına giderdi, işler değişti gari, accık da onlar gelivesin. Len bizim oğlan, şu işi nasıl tamir edem, ne etceksek edem diye…

O da on parça çengiyi, çalgıyı şeherden getireceksiniz, sabehten akşama kadar bizim için çalıp, bizim için çığırecekler demiş.

Mustafali abenin lafını geri mikoycekler ya, aldılar geldiler gari çengiyi, çalgıyı on parça. Yeniden bi düğün kurdular. Hani öyle derler karı kısmına gökte düğün var desen merdiven dayayıp da çıkmaya kalkarmış ya, karılar hepiciğimiz toplandık. Senin Ayşe gelin bi oyun döktürüvedi, kahpanalı, dizleri de yorulmadı gavurun.

Akşamüstü koyunları koyunları gütmüş, Mustafali abeyin eve gelmiş, bakmış anahtar yok cebinde.

E karı nerde? Düğün yerinde. Anahtar nerede? Karıda varmışmış. Habire oynayıpduru daha Ayşe…

‘Gız Ayşe yörü gari karı, eve gidem, şu evin anahtarını ver, yörü gari, oynadığın yeter diyom!’

Eee Ayşe’nin içinde kaldı, kursağında kaldı yavrım oynaması, bırakcak mı ya. ‘Kız Ayşe yörü gari, eve gidem, yeter oynadığın diyom!’

Ayşe de evin anahtarını bağlamış beline ipinen, hem oyneyomuş hem de ‘Çöz de al Mustafaalim, çöz de al’ diyomuş gavır.

CUMHUR CANBAZOĞLU